مشکلات رایج در ثبت چک در سامانه صیاد و راه‌ حل‌ های آن برای مدیران کسب و کار

با اجرای قانون جدید صدور چک و راه‌اندازی سامانه صیاد (صدور یکپارچه الکترونیکی چک) توسط بانک مرکزی، ثبت اطلاعات چک در این سامانه به یک الزام قانونی تبدیل شده است. به عبارت ساده، چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، فاقد اعتبار قانونی است و حتی اگر به‌صورت فیزیکی صادر و امضا شده باشد، بانک‌ها از پرداخت آن خودداری خواهند کرد.

هدف از راه‌اندازی سامانه صیاد، کاهش چک‌های بی‌محل، شفاف‌سازی گردش مالی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های مالی است. با این حال، بسیاری از کاربران در فرآیند ثبت چک در سامانه، انتقال یا تأیید چک با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌شوند. در این مقاله، به رایج‌ترین مشکلات، دلایل بروز آن‌ها، راه‌حل‌های پیشنهادی و نکات حقوقی ضروری می‌پردازیم.

---

سامانه صیاد چیست و چرا ثبت چک الزامی است؟

سامانه صیاد ابزاری برای ثبت، تأیید، انتقال و استعلام چک‌های جدید است و استفاده از آن برای دارندگان دسته‌چک از سال ۱۴۰۰ طبق قانون صدور چک الزامی شده است.
مطابق قانون جدید:

• صدور چک بدون ثبت در سامانه صیاد فاقد اعتبار قانونی است.

• انتقال چک فقط از طریق سامانه صیاد امکان‌پذیر است.

• دریافت‌کننده چک باید تأیید دریافت را در سامانه ثبت کند.

به این ترتیب، کل چرخه چک تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد و امکان سوءاستفاده یا ثبت چک‌های فاقد اعتبار تقریباً حذف شده است.

---

چرا ثبت چک در سامانه صیاد برای مدیران اهمیت دارد؟

• اعتبار قانونی: چکی که ثبت نشده باشد، حتی اگر امضا شده باشد، فاقد اعتبار قانونی است و بانک‌ها از پرداخت آن خودداری می‌کنند.

• کنترل مالی: ثبت چک در سامانه صیاد به مدیران امکان می‌دهد گردش چک‌های شرکت را به‌صورت لحظه‌ای کنترل کنند.

• کاهش ریسک: جلوگیری از چک‌های برگشتی و مشکلات حقوقی ناشی از صدور یا دریافت چک‌های فاقد ثبت.

---

مشکلات رایج در ثبت چک در سامانه صیاد

۱. عدم تطابق اطلاعات هویتی

یکی از شایع‌ترین مشکلات ثبت چک در سامانه، مغایرت اطلاعات دارنده چک با اطلاعات ثبت‌شده در سامانه بانک مرکزی است.
نمونه‌ها:

• اشتباه در نام خانوادگی یا تفاوت در حروف ثبت شده

• درج شماره ملی اشتباه

• شماره حساب به نام شخص دیگری

در چنین مواردی، سامانه اجازه ثبت یا انتقال چک را نمی‌دهد و پیام خطا نمایش داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: مدیران شرکت‌ها باید این موارد را درباره صدور چک بدانند

---

۲. مشکل در احراز هویت اپلیکیشن‌ های بانکی

برای استفاده از سامانه صیاد، احراز هویت از طریق اپلیکیشن بانک‌ها (مانند بله، آپ، صاپ، شاپ) یا اینترنت بانک الزامی است. مشکلات رایج عبارتند از:

• سیم‌کارت به نام شخص ثبت نشده

• اپلیکیشن به‌روز نشده یا دارای اشکال فنی

• عدم ثبت کد ملی در سیستم بانکی

این مشکلات باعث اختلال در دسترسی به سامانه می‌شوند.

---

۳. محدودیت ثبت چک برای اشخاص حقوقی

در حال حاضر، ثبت چک در سامانه صیاد بیشتر برای اشخاص حقیقی طراحی شده است و ثبت چک به نام شرکت‌ها، مؤسسات یا اشخاص حقوقی، پیچیده‌تر و محدودتر است. بسیاری از کاربران با پیام خطا مواجه می‌شوند زیرا کد ملی یا شناسه حقوقی شناسایی نمی‌شود.

---

۴. تأخیر در بروزرسانی اطلاعات یا خطاهای سیستمی

مشکل: اطلاعات ثبت‌شده یا انتقال‌یافته به‌درستی در سامانه نمایش داده نمی‌شوند.
راه‌حل:

• پس از ثبت چک، مدیران باید وضعیت ثبت و انتقال را در سیستم بررسی کنند.

• در صورت مشاهده خطا، سریعاً با پشتیبانی بانک عامل تماس بگیرند تا مشکلات به موقع رفع شود.

---

۵. مشکلات انتقال چک پس از ثبت

بر اساس قانون، چک تنها از طریق سامانه صیاد قابل انتقال است. مشکلات رایج شامل:

• چک به نام گیرنده نهایی ثبت نشده

• شماره موبایل گیرنده ثبت نشده یا مغایرت دارد

• کد ملی یا اطلاعات شخص ثالث دارای خطاست

در این شرایط، انتقال غیرممکن است و چک فیزیکی نیز فاقد اعتبار قانونی می‌شود.

---

۶. اشتباه یا فراموشی در وارد کردن اطلاعات چک

در صورتی که اطلاعات چک مثل مبلغ، تاریخ یا شناسه اشتباه وارد شود، اصلاح آن تنها از طریق ابطال و ثبت مجدد ممکن است و فرآیند زمان‌بر است.

بیشتر بخوانید: آیا بیمه برای مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره اجباری است؟

---

راه‌ حل‌ های عملی برای حل مشکلات سامانه صیاد

1. از شماره موبایلی استفاده کنید که به نام خودتان ثبت شده باشد.

2. اپلیکیشن بانکی را از منابع رسمی نصب کرده و همیشه به‌روز نگه دارید.

3. اطلاعات هویتی (کد ملی، نام، تاریخ تولد) را دقیق وارد کنید.

4. در صورت بروز خطا، ابتدا از طریق پشتیبانی بانک عامل پیگیری کنید.

5. برای چک‌های اشخاص حقوقی، از طریق شعبه بانک صادرکننده اقدام نمایید.

6. برای اصلاح یا ابطال چک، از گزینه‌های موجود در اپلیکیشن بانکی استفاده کنید و در صورت نیاز، به شعبه مراجعه کنید.

---

نکات حقوقی مهم درباره چک‌ های ثبت‌ نشده

طبق قانون جدید صدور چک:

• چک‌های ثبت‌نشده در سامانه صیاد قابل وصول نیستند.

• بانک‌ها از پرداخت وجه چک ثبت‌نشده خودداری می‌کنند.

• دارنده چک حق مراجعه به دادگاه یا اجرای ثبت ندارد.

• حتی اگر چک امضا شده و فیزیکی باشد، از نظر حقوقی بی‌اعتبار است.

بنابراین، توصیه جدی این است که صدور و دریافت چک بدون ثبت در سامانه صیاد انجام نشود.

---

در صورت بروز مشکل حقوقی چه باید کرد؟

اگر در ثبت یا انتقال چک با مشکل مواجه شدید و بانک یا سامانه صیاد همکاری لازم را نکرد:

• می‌توانید از طریق بانک مرکزی یا سامانه رسیدگی به شکایات بانکی پیگیری کنید.

• در موارد پیچیده، مشاوره حقوقی حرفه‌ای برای رفع مشکل ضروری است.

---

سخن پایانی

سامانه صیاد تحول بزرگی در نظام بانکی و اعتبار چک‌ها ایجاد کرده است، اما هنوز با مشکلات فنی و عملیاتی همراه است. برای مدیران کسب‌وکار، سامانه صیاد یک ابزار کلیدی برای مدیریت ریسک نقدینگی و اعتبار شرکت است. مشکلات رایج شامل:

• مغایرت اطلاعات هویتی

• اختلال در احراز هویت

• محدودیت‌های ثبت برای اشخاص حقوقی

• خطاها و تأخیرهای سیستمی

با رعایت دقیق قوانین، به‌روزرسانی اپلیکیشن‌ها، استفاده از اطلاعات صحیح و بهره‌گیری از مشاوره حقوقی، می‌توان فرآیند ثبت و استفاده از چک‌ها را ساده‌تر، مطمئن‌تر و قانونی‌تر انجام داد.